หนึ่งในคำถามที่น่าสนใจที่ผู้คนมักถามเกี่ยวกับการอบขนมคือ “มันเป็นวิทยาศาสตร์หรือศิลปะกันแน่?” คำตอบที่ตรงไปตรงมาอาจเป็น “ทั้งสองอย่าง” ขึ้นอยู่กับว่าคุณกำลังพูดถึงร้านขนมแบบใด

วิทยาศาสตร์ของการอบขนม: เมื่อ AI อยู่เบื้องหลัง

หากคุณเคยเข้าไปเยี่ยมชมโรงงานอบขนมขนาดใหญ่ที่ใช้สายการผลิตแบบอุตสาหกรรม สิ่งที่คุณจะเห็นคือ “วิทยาศาสตร์” ล้วนๆ ทุกขั้นตอนถูกควบคุมอย่างแม่นยำ ตั้งแต่การชั่งตวงส่วนผสม ความเร็วของการนวดแป้ง การควบคุมอุณหภูมิ ไปจนถึงการอบ—all โดยระบบอัตโนมัติและ AI

ข้อดีของรูปแบบนี้คือ ความคงที่ของคุณภาพ 100% ขนมแต่ละชิ้นต้องมีรูปร่าง รสชาติ และขนาดเท่ากันเป๊ะ เพื่อให้เหมาะกับบรรจุภัณฑ์และการจัดส่งแบบมาตรฐาน หากปังหนึ่งก้อนใหญ่หรือเล็กเกินไป ก็อาจทำให้เสียหายทั้งระบบได้

ศิลปะของการอบขนม: งานฝีมือจากใจสู่เตาอบ

ในทางกลับกัน ร้านเบเกอรีขนาดเล็กแบบโฮมเมด อาทิเช่นร้านของผู้เขียนเอง เลือกใช้มือ แรงใจ และสัญชาตญาณมากกว่าระบบอัตโนมัติ แม้ว่าจะไม่สามารถละเลยวิทยาศาสตร์ได้ทั้งหมด เช่น การชั่งตวงที่แม่นยำหรือการปรับตัวตามสภาพอากาศ แต่ในร้านแนวนี้ ทุกชิ้นของขนมล้วนมีความแตกต่างเฉพาะตัว ไม่ว่าจะเป็นรูปทรง สี หรือแม้แต่ปริมาณงาที่โรยไว้ด้านบน

ผลลัพธ์ของการอบจึงขึ้นอยู่กับ อารมณ์และสมาธิของผู้ทำ อย่างชัดเจน จึงไม่แปลกที่บางครั้งขนมจะอร่อยเป็นพิเศษ หรือบางครั้งอาจทำพลาดไปบ้าง—which is human.

แล้วร้านไหนดีกว่ากันล่ะ?

คำตอบคือ…ขึ้นอยู่กับลูกค้า

• หากคุณชอบความสม่ำเสมอ ไม่ชอบความแปรปรวน ร้านเบเกอรีที่ใช้ AI และระบบสายพานแบบอุตสาหกรรมคือตัวเลือกที่เหมาะกับคุณ
• หากคุณชอบอะไรที่แปลกใหม่ ไม่ซ้ำกัน และยอมรับความไม่แน่นอนได้บ้าง ร้านเบเกอรีแบบโฮมเมดจะตอบโจทย์กว่ามาก

AI = เครื่องมือ ไม่ใช่ผู้แทนมนุษย์

แม้ว่าวิทยาศาสตร์จะมีบทบาทสำคัญในเทคนิคการอบขนม การเข้าใจเคมีในแป้งว่าทำงานอย่างไรสามารถช่วยพัฒนาผลิตภัณฑ์ได้ดีขึ้น แต่แม้แต่นักวิทยาศาสตร์ที่เก่งที่สุดก็ยังยอมรับว่า กระบวนการทั้งหมดไม่สามารถอธิบายได้จนหมดสิ้น เพราะปัจจัยมีมากเกินจะควบคุมได้ทั้งหมด

AI จึงเป็นเพียง “ผู้ช่วย” ไม่ใช่ “ผู้แทน” ของมนุษย์ มันสามารถช่วยในการลดเวลาในการทดสอบผลิตภัณฑ์ใหม่ ด้วยการจำลองสูตรแทนการทดลองจริง ช่วยให้นักอบขนมนำผลิตภัณฑ์ใหม่เข้าสู่ตลาดได้เร็วขึ้น โดยไม่จำเป็นต้องแทนที่มนุษย์

เทคโนโลยีอาจเอาชนะได้เรื่อง “การจำลอง” เช่น การทำขนมเลียนแบบสไตล์ร้านดังในปารีส เหมือนกับที่ AI สามารถสร้างเพลงในเสียงของนักร้องชื่อดัง หรือวาดภาพเสมือนด้วยพู่กันของศิลปินเอก แต่ การ “คิดสร้างสรรค์” ยังคงเป็นพื้นที่ของมนุษย์

บทสรุป: ร่วมกันระหว่าง “ศิลป์” และ “อัจฉริยะเทียม”

อนาคตของการอบขนม ไม่ได้อยู่ในมือของมนุษย์หรือ AI เพียงฝ่ายเดียว แต่คือการผสานของทั้งสอง สิ่งประดิษฐ์อาจเพิ่มประสิทธิภาพ แต่ความไม่สมบูรณ์แบบและอารมณ์ของมนุษย์ต่างหาก ที่เติมเสน่ห์ให้กับทุกก้อนขนม