บทความโดย เมธินี เทพมณี กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการมาตรฐานทางจริยธรรม และอดีตเลขาธิการ สำนักงาน ก.พ.
เมื่อข้อมูลมีจำนวนมาก ทุกภาคส่วนต่างให้ความสำคัญกับข้อมูล โดยมองว่าข้อมูลเป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินธุรกิจในช่วงกว่า 10 ปีที่ผ่านมา จึงเป็นที่มาให้มีตำแหน่งใหม่ขึ้นมาในองค์กร คือ ตำแหน่ง Chief Data and Analytics Officer (CDAOs)
มีวลีที่ว่า Data is the new Oil เปรียบเปรยว่า ข้อมูลเป็นทรัพย์สินที่มีมูลค่ามหาศาล สร้างโอกาสทางการแข่งขันบนโลกดิจิทัล ในบทความนี้จะอธิบายว่า ตำแหน่ง CDAOs คืออะไร? มีภารกิจอย่างไร
CDAOs คืออะไร?
Chief Data and Analytics Officer (CDAOs) คือ บุคคลในตำแหน่งผู้บริหารขององค์กร แต่งตั้งขึ้นมาให้รับผิดชอบด้านการบริหารจัดการข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูล เป็นตำแหน่งสำคัญในองค์กรที่มีข้อมูลจำนวนมากและต้องทำการรวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อนำไปใช้ในการตัดสินใจ ใช้ในการดำเนินธุรกิจ ตลอดจนการสร้างนวัตกรรม
บทบาทหลักของ CDAOs คือ ทำให้เกิดการใช้ประโยชน์จากข้อมูลภายในองค์กร และเกิดการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อขับเคลื่อนกลยุทธ์ให้บรรลุต่อเป้าหมายทางธุรกิจ เปลี่ยนกระบวนการตัดสินใจด้วยการนำข้อมูลมาใช้ รวมทั้งเพิ่มประสิทธิภาพโดยรวมขององค์กร ซึ่ง CDAOs จะทำงานร่วมกับผู้บริหารองค์กร และฝ่ายต่างๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับข้อมูลอย่างใกล้ชิด เช่น ฝ่ายไอที การตลาด การเงิน การพัฒนาธุรกิจและกลยุทธ์ ฯลฯ นอกจากนี้ยังรวมถึงบทบาทในการกำกับดูแลข้อมูลภายในองค์กรด้วย
หากมองโครงสร้างขององค์กร หรือ Organizational chart มักจะเห็นว่าตำแหน่ง CDAOs ขึ้นตรงกับ CIO (Chief Information Officer)
ภารกิจ CDAOs
CDAOs มีภารกิจที่จะต้องรับผิดชอบด้านข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อตอบโจทย์ตามเป้าหมายการขับเคลื่อนองค์กร ไม่ว่าจะเป็น CDAOs ในองค์กรภาครัฐหรือภาคเอกชน ก็ควรจะมีภารกิจ ดังนี้
- กำหนดนโยบายด้านข้อมูล: เพื่อให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่ายมีความเข้าใจตรงกัน CDAOs ควรจะต้องเริ่มจากการนิยามข้อมูล และสร้างความรู้ความเข้าใจในบุคคลที่มีส่วนเกี่ยวข้อง จากนั้นทำการกำหนดนโยบายด้านข้อมูลขององค์กรให้สอดคล้องกับกลยุทธ์และเป้าหมายขององค์กร และอาจรวมถึงการกำหนดกลยุทธ์ดิจิทัลซึ่งเป็นองค์ประกอบในการสนับสนุนการพัฒนาองค์กร
- การบริหารจัดการข้อมูล: ควบคุมกระบวนการจัดเก็บข้อมูล การใช้ การเผยแพร่ที่เป็นระบบ ให้เกิดความถูกต้องและโปรงใส โดยจะต้องมีการพัฒนากระบวนการบริหารจัดการข้อมูลที่เหมาะสมกับองค์กร เพื่อให้ทุกฝ่ายสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างราบรื่น
- สร้างทีมทำงาน: สร้างทีมงานที่มีความรู้และความสามารถทางด้านการวิเคราะห์ข้อมูลและด้านดิจิทัล ตลอดจนมีความเชี่ยวชาญต่อการใช้เครื่องมือ (Tools) ในการวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อให้มีทรัพยากรบุคคลที่เพียงพอและทันสมัย รวมทั้งควรมีทักษะในการสื่อสารเผยแพร่ความรู้ให้แก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง เพื่อสนับสนุนให้นำข้อมูลเชิงวิเคราะห์ไปใช้ประโยชน์ทางธุรกิจ
- นำเสนอข้อมูลและข้อมูลวิเคราะห์เชิงลึก: CDAOs ต้องนำเสนอข้อมูลและข้อมูลวิเคราะห์เชิงลึกให้แก่ผู้บริหาร และฝ่ายต่างๆ เพื่อไปใช้ให้เกิดประโยชน์แก่องค์กร และจะนำไปสู่การปรับปรุงกระบวนการทางธุรกิจ เช่น การปรับปรุงความเชื่อถือของลูกค้า ปรับปรุงรูปแบบการดำเนินธุรกิจ เกิดการสร้างโมเดลธุรกิจใหม่ๆ เป็นต้น นอกจากนี้ยังรวมถึงการนำเสนอข้อมูลวิเคราะห์เชิงลึกประกอบการตัดสินใจของผู้บริหาร โดยข้อมูลเชิงวิเคราะห์จะช่วยยกระดับการแข่งขันและสร้างความได้เปรียบทางธุรกิจ
- นวัตกรรมดิจิทัล: ด้านนวัตกรรมดิจิทัล มีสองมิติที่เป็นภารกิจของ CDAOs มิติแรก การเป็นผู้นำเอานวัตกรรมดิจิทัลเข้าสู่องค์กร เช่น การนำเทคโนโลยีและเครื่องมือใหม่ๆ มาใช้ภายในองค์กรเพื่อพัฒนาและปรับปรุงกระบวนการทางธุรกิจ มิติที่สอง เป็นผู้สร้างนวัตกรรมดิจิทัล หรือเป็นผู้สนับสนุนให้เกิดการสร้างนวัตกรรมดิจิทัล ที่เป็นประโยชน์หรือเพิ่มประสิทธิภาพประสิทธิผลแก่องค์กร
- ด้านความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว: CDAOs ต้องกำกับดูแลด้านความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัวของข้อมูล ทั้งการเก็บรวบรวม การใช้ การประมวลผล และการเผยแพร่ ซึ่งต้องมีทั้งระบบการป้องกันที่ได้มาตรฐาน และต้องปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบต่างๆ
ปัจจุบันในองค์กรที่มีข้อมูลจำนวนมากและให้ความสำคัญต่อการใช้ข้อมูลเชิงวิเคราะห์ มีการแต่งตั้งตำแหน่ง CDAOs ขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่รับผิดชอบโดยตรง เพราะในเชิงปฏิบัติมีรายละเอียดปลีกย่อยมากมายที่จะต้องดำเนินการ โดยองค์กรคาดหวังว่ากลยุทธ์ด้านข้อมูลจะทำให้องค์กรดำเนินธุรกิจได้ลุล่วงตามเป้าหมาย
