ในวันที่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนหรือ (Sustainability Development Goal -SDG) ขององค์การสหประชาชาติ เป็นสิ่งที่ทุกองค์กรต้องไปให้ถึง แต่หลายคน หลายองค์กรยังตั้งหลักไม่ถูกว่าจะทำอย่างไร ผู้รู้ทั้งไทยและต่างประเทศที่เข้าร่วมเสวนาจากหลากหลายเวทีที่งานมหกรรมความยั่งยืน Sustainability Expo 2025 (SX2025)
ย้ำเป็นเสียงเดียวกันว่า ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง (Sufficiency Economy Philosophy – SEP) หรือศาสตร์พระราชา คือหลักที่จะช่วยนำทางองค์กรต่างๆ ว่าต้องทำอย่างไรจึงจะก้าวสู่เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนได้ และมีหลักยึดในการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์เพื่ออยู่รอดได้และประสบความสำเร็จ
ยังมีอีกหลายคนที่ยังคงเข้าใจผิดว่าเศรษฐกิจพอเพียงเกี่ยวกับการเกษตร การทำโคก หนอง นา โดยไม่เกี่ยวกับภาคธุรกิจหรือเศรษฐกิจมหภาค แต่ผู้นำองค์กรระดับโลกชื่นชมว่าหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนี้ คือ แนวทางที่ทั่วโลกต้องให้ความสำคัญ
ดร.ฮันส์-พอล เบิร์กเนอร์ ประธานกิตติมศักดิ์ของ Boston Consulting Group (BCG) กล่าวไว้บนเวทีเปิดงาน SX2025 ว่า “เศรษฐกิจพอเพียงไม่ใช่เพียงแนวคิดของประเทศไทย แต่เป็นแนวทางที่โลกต้องการในยุคที่ความไม่แน่นอนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว SEP ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันทั้งในระดับบุคคล องค์กร และสังคม เพื่อรับมือกับความท้าทายที่ซับซ้อนและไม่คาดฝัน”
เช่นเดียวกันกับ คุณจอร์จ ซีอาทิส ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร Resolution Project และ Enactus Global ที่มีเครือข่ายเยาวชนในเกือบทุกประเทศทั่วโลก กล่าวว่า SDGs เป็นเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่ แต่ขาดเครื่องมือที่จับต้องได้ SEP คือ ‘ทางเลือก’ ที่ช่วยเติมเต็มช่องว่างนี้ เพราะเป็นกรอบแนวคิดที่ปฏิบัติได้จริง และเน้นที่การพัฒนาที่มีความยั่งยืนอย่างแท้จริง
เพราะ SEP แนะหนทางให้คน ชุมชน และองค์กรต่างๆ สร้างการเติบโตแบบพอดี ซึ่งจะช่วยให้ทุกคนเตรียมตัวได้อย่างเหมาะสม มีความพร้อมและความยืดหยุ่นทางสังคม เพื่อให้สามารถปรับตัว เปลี่ยนแปลงเพื่อรับมือกับบริบทหรือวิกฤตต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
“แนวคิดเรื่องความพอเพียง คือ ความพอดี เราต้องรู้ว่าแค่ไหนพอดีสำหรับเรา สำหรับครอบครัวของเรา สำหรับธุรกิจของเรา แค่พอเพียงก็ดีเกินพอแล้ว” คุณจอร์จ กล่าว
จากประเด็นเรื่องเครื่องมือที่จะก้าวสู่เป้าหมายของความยั่งยืนนั้น ดร.ศิริกุล เลากัยกุล ผู้เชี่ยวชาญด้านการสร้างแบรนด์และผู้นำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเผยแพร่ในกลุ่มนักธุรกิจรุ่นใหม่ผ่านโครงการ “พอแล้วดี” ให้มุมมองว่า “ศาสตร์พระราชาเป็นแนวคิดระดับโลก เป็นแนวคิดที่ทันสมัยมากๆ ไม่ได้นิ่งอยู่กับที่
ทุกวันนี้เราทำตามที่ฝรั่งคิดและตั้งเป้าในเรื่องความยั่งยืนว่า เราควรจะต้องไปถึงจุดไหน ควรจะต้องมีเป้าหมายอะไรบ้าง แต่ไม่มีใครเคยบอกว่าต้องทำอย่างไร คนที่บอกว่าต้องทำอย่างไรคือ กษัตริย์ของเรา คือในหลวงของเราที่บอกว่า การจะก้าวเข้าสู่ความยั่งยืน คุณต้องเข้าใจแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งมีองค์ความรู้ มีชุดความคิดที่อยู่กับคนไทยมานานแล้ว”
หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 พระราชทานไว้ ประกอบด้วยหลักสำคัญ 3 ประการ คือ หลักภูมิคุ้มกัน (Resilience) ที่ช่วยรับมือความเสี่ยงและวิกฤต เช่น เกษตรทฤษฎีใหม่ และเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ หลักความพอประมาณ (Moderation) ที่เน้นใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและพึ่งพาตนเองก่อนพึ่งพาปัจจัยภายนอก
และหลักความมีเหตุผล (Reasonableness) ที่ต้องคำนึงถึงมิติทางสังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น และที่สำคัญคือ ไม่ว่าจะทำกิจกรรมใดก็ตาม ล้วนต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานความรู้และคุณธรรมในการดำเนินชีวิตและการบริหารจัดการทรัพยากรที่ต้องพิจารณาทางเลือกอย่างรอบด้าน
คุณวราวุธ ศิลปอาชา อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า“คนไทยเราโชคดีที่เกิดภายใต้พระบรมโพธิสมภารแห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ เรามีพระมหากษัตริย์ที่พระราชทานแนวทางไว้ให้กับคนไทยมาก่อน SDG หลายสิบปีมาก ฉะนั้นสะท้อนให้เห็นถึงองค์ความรู้ของคนไทยว่า
ประเทศไทยเราเรียนรู้ที่จะอยู่กับธรรมชาติ เพียงแต่วันนี้หลายคนอาจจะลืม หลายคนอาจจะมองข้ามไปเห็นเทคโนโลยีใหม่เข้ามา เห็นต่างประเทศทำอย่างนั้นอย่างนี้ อยากจะทำแบบเขา โดยลืมไปว่าองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทยเรา คือ เอกลักษณ์ และนี่คือความเข้มแข็งของคนไทย”
การย้อนกลับมามองสิ่งที่เรามี และนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ จึงเป็นการสร้างการเติบโตและความก้าวหน้าแบบมีหลักยึดให้เราเดินตามและมีความยืดหยุ่น เพื่อก้าวสู่เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนได้โดยไม่หลงทางและยังสามารถปรับเปลี่ยนตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการใช้ชีวิต การทำธุรกิจ การพัฒนาชุมชนและสังคม การดูแลสิ่งแวดล้อม ที่สำคัญ ยังเป็นแนวทางที่เป็นสากล ที่ไม่ว่าจะอยู่ในส่วนใดของโลกก็สามารถนำหลักการนี้ไปปรับใช้ได้ทั้งสิ้น
คุณฐาปน สิริวัฒนภักดี ประธานเจ้าหน้าที่บริหารบริษัทไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) กล่าวสรุปไว้ว่า ในยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และมีวิกฤตรอบด้านเช่นนี้ หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จะให้หลักยึดและแนวทางการพัฒนาสู่ความยั่งยืน
โดยน้อมนำบทพระราชปรารภในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ปรากฎในพระราชนิพนธ์เรื่องพระมหาชนก มาเป็นกำลังใจสำหรับทุกคน คือ “จงมีความเพียรอันบริสุทธิ์ ปัญญาอันเฉียบแหลม และกำลังกายที่สมบูรณ์ จึงจะนำมาซึ่งความเจริญที่ทุกคนปรารถนาได้”
#SX2025 #SustainabilityExpo2025 #SufficiencyforSustainability #พอเพียงยั่งยืนเพื่อโลก
