GCI: ชุดตัวชี้วัดสากล ที่ใช้ยืนยัน “การมีส่วนตอบสนองต่อ SDG ขององค์กรธุรกิจ”

บทความโดย ดร.พิพัฒน์ ยอดพฤติการ ประธานสถาบันไทยพัฒน์

นับตั้งแต่ที่องค์การสหประชาชาติ ได้มีการประกาศใช้เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน หรือ Sustainable Development Goals (SDGs) 17 ข้อ เมื่อปี ค.ศ.2015 ทุกภาคส่วนได้ตื่นตัวที่จะค้นหาแนวทาง วิธีการ และเครื่องมือการดำเนินงาน เพื่อให้มีส่วนในการตอบสนองและนำไปสู่การบรรลุเป้าหมายดังกล่าว

ภาคเอกชน โดยเฉพาะบรรษัทข้ามชาติและบริษัทขนาดใหญ่ ซึ่งมีทรัพยากรและความพร้อม ต่างขานรับที่จะร่วมในการตอบสนองต่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนอย่างแข็งขัน

SDG กับการดำเนินการ 3 ระดับขององค์กร

ในระยะแรกของการขับเคลื่อน จะเห็นว่า กิจการที่มีการเปิดเผยข้อมูลหรือรายงานแห่งความยั่งยืน ได้มีการเชื่อมโยงสิ่งที่องค์กรดำเนินการและผลประกอบการทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม เข้ากับ SDG ในระดับเป้าประสงค์ (Goal-level) 17 ข้อ ขณะที่บางกิจการสามารถเชื่อมโยงไปได้ถึงระดับเป้าหมาย (Target-level) ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความเข้มข้นในการดำเนินการที่ตอบสนองได้ตรงจุดยิ่งขึ้น

แต่อย่างไรก็ตาม ในช่วงนั้นแม้องค์กรจะดำเนินการได้ในระดับเป้าประสงค์ (Goal-level) 17 ข้อ และอาจทำได้ถึงระดับเป้าหมาย (Target-level) แต่มีอีกระดับหนึ่งที่ยังไปไม่ถึง คือ ระดับตัวชี้วัด (Indicator-level) จึงเป็นที่มาทำให้เกิด GCI ซึ่งเป็นตัวชี้วัดขึ้นมา จนถึงวันนี้ได้ทำการปรับปรุงล่าสุดเมื่อ ปี 2022

GCI คืออะไร?

GCI (Guidance on Core Indicators for Sustainability and SDG Impact Reporting) คือ ชุดตัวชี้วัดที่ถูกจัดทำขึ้น เพื่อใช้เป็นจุดตั้งต้นหรือจุดนำเข้าในการรายงานผลการดำเนินงานที่ตอบสนองต่อ SDG และถือเป็นการเปิดเผยข้อมูลขั้นต่ำ (Minimum Disclosures) ของกิจการ ที่แสดงถึงการมีส่วนในการตอบสนองต่อ SDG และเป็นตัวชี้วัดที่กิจการจำเป็นต้องใช้ในการประเมินผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และธรรมาภิบาล ซึ่งหาพบได้ในรายงานของกิจการ และในกรอบการรายงานที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน

ทั้งนี้องค์กรที่จัดทำ GCI ขึ้น คือ องค์การสหประชาชาติ โดยคณะทำงานผู้ทรงคุณวุฒิระหว่างรัฐบาลด้านมาตรฐานระหว่างประเทศว่าด้วยการบัญชีและการรายงาน (ISAR) ภายใต้คณะมนตรีเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติ (ECOSOC) ซึ่งมีที่ประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพัฒนา (UNCTAD) ทำหน้าที่เป็นเลขาธิการ ได้จัดทำ ชุดตัวบ่งชี้การดำเนินงานหลัก GCI¹ เผยแพร่ในปี 2019 และออกฉบับปรับปรุงในปี 2022

ทั้งนี้ ตัวชี้วัดหลักสำหรับตอบสนอง SDG มีจำนวน 16 รายการ 34 ตัวชี้วัดใน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านเศรษฐกิจ 4 รายการ 8 ตัวชี้วัด ด้านสิ่งแวดล้อม 6 รายการ 12 ตัวชี้วัด ด้านสังคม 4 รายการ 7 ตัวชี้วัด และด้านสถาบัน 2 รายการ 7 ตัวชี้วัด โดยภาพประกอบด้านล่าง ซึ่งแสดงถึง 34 ตัวชี้วัด

เกณฑ์ที่ใช้ในการคัดเลือกตัวชี้วัด

• เกี่ยวเนื่องกับตัวชี้วัด SDG อย่างน้อยหนึ่งตัวชี้วัด
• อิงกับความริเริ่มหลักที่ดำเนินการอยู่ หรืออยู่ในกรอบการรายงาน และ/หรือควรพบอยู่ในรายงานของกิจการที่เปิดเผยอยู่แล้ว
• มีความเป็นสากล (ใช้ได้กับทุกกิจการ)
• เปรียบเทียบกันได้ในทุกอุตสาหกรรม
• เป็นประเด็นซึ่งอยู่ในวิสัยที่กิจการสามารถควบคุมดูแลและเก็บรวบรวมข้อมูลเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ได้ (Incremental Approach)
• เอื้อต่อการขมวดรวม (Convergence) หลักการรายงานทางการเงินและรายงานที่มิใช่ตัวเลขทางการเงิน และสมรรถนะของข้อมูลที่มีความคงเส้นคงวาในการวัด
• เหมาะสำหรับทั้งการจัดทำแบบรายงานรวม (Consolidated) และรายงานระดับกิจการ

แม้การพิจารณาคัดเลือกตัวชี้วัดที่แนะนำให้กิจการรายงาน จะได้คำนึงถึงความเป็นสากล คือ ใช้ได้กับทุกกิจการ อย่างไรก็ดี จะมีบางตัวชี้วัดที่อาจไม่สามารถใช้ได้กับบางกิจการ อาทิ ตัวชี้วัดด้านธรรมาภิบาล กับกิจการ SMEs

อนึ่ง ตัวชี้วัดหลักที่คัดเลือก อาจมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงในระยะต่อไป โดยพิจารณาจากความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์ของตัวชี้วัดที่นำมารายงาน รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงตามตัวชี้วัด SDG ที่อาจมีการปรับปรุงในอนาคต

 อ้างอิง ¹ Guidance on Core Indicators for Sustainability and SDG Impact Reporting.